7 belangrijke subsidie-regelingen voor herbestemmingen

Hoe financiert u de herbestemming van uw monument? Misschien staat u aan de start van uw project. Of u heeft – zelfstandig of samen met een gespecialiseerd bureau – al uitgebreid plannen gemaakt.

Er zijn vanuit de overheid verschillende subsidies beschikbaar voor monumenteigenaren. Als eigenaar van een rijksmonument kunt u aanspraak maken op instandhoudingssubsidie of op subsidie voor herbestemming van uw monument.

Haalbaarheidsonderzoek

Om de haalbaarheid van een herbestemming te onderzoeken kunt u gebruik maken van de plankostenregeling. U kunt deze subsidie aanvragen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Deze subsidie kan ieder jaar worden aangevraagd van 1 oktober tot en met 30 november. Per aanvraag geldt een minimum bedrag aan subsidiabele kosten van € 10.000 en een maximum van € 25.000. Bij de subsidieverlening wordt bovendien een subsidiepercentage van 70% gehanteerd. Meer informatie. 

‘wind en waterdicht’ regeling

U kunt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed subsidie aanvragen voor alle noodmaatregelen die een gebouw beschermen tegen weersinvloeden. Ook maatregelen om het gebouw te behoeden voor verzakking of instorten worden gesubsidieerd. Het gaat nadrukkelijk om tijdelijke en sobere maatregelen. De subsidie kan ieder jaar worden aangevraagd van 1 oktober tot en met 30 november. Per aanvraag geldt een minimum bedrag aan subsidiabele kosten van € 10.000 en een maximum van € 50.000. Bij de subsidieverlening wordt bovendien een subsidiepercentage van 70% gehanteerd. Lees meer op Monumenten.nl.

SIM-subsidie voor instandhouden

Wanneer de herbestemming van het monument achter de rug is en er regulier onderhoud aan het rijksmonument gedaan moet worden, dan kunt u wellicht een beroep doen op de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim). Hiermee kunt u een gedeelte van het onderhoud, zoals schilderwerk of plaatselijk herstel van houtwerk, van uw monument financieren. Het gaat hierbij om sober en doelmatig onderhoud, op basis van een instandhoudingsplan, over een periode van 6 jaar. In de Leidraad subsidiabele instandhoudingskosten staat omschreven welke werkzaamheden in aanmerking komen. Daarnaast kan u subsidie aanvragen voor het uitvoeren van een verduurzamingsonderzoek aanvullend op de onderhoudswerkzaamheden. Jaarlijks van 1 februari tot en met 31 maart kunt u instandhoudingssubsidie aanvragen.

Drempelbedrag subsidiabele kosten

Om in aanmerking te komen voor subsidie moeten uw subsidiabele instandhoudingskosten over de periode van 6 jaar boven een norm vallen. Voor gebouwde en groene monumenten is dit € 6.000, voor beschermde archeologische monumenten € 3.000. Molens hebben meer onderhoud nodig. Hiervoor geldt een maximum van € 60.000 op de subsidiabele kosten over 6 jaar. U ontvangt een subsidie van maximaal € 36.000.

Subsidie voor verduurzamingsonderzoek

Aanvullend op de subsidie voor het reguliere onderhoud van het rijksmonument kan u subsidie aanvragen voor het uitvoeren van een verduurzamingsonderzoek. De subsidiabele kosten van een verduurzamingsonderzoek bedragen € 4.000,-

U vraagt de subsidie aan op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed.

Provincies

Via de provincies komt er jaarlijks budget beschikbaar voor de instandhouding van monumentale panden. Zo wordt de financiële slagkracht voor restauraties vergroot. Van belang hierbij is dat u voor dezelfde werkzaamheden niet én een laagrentende lening van het Restauratiefonds én een subsidie kunt ontvangen. Deze kunnen elkaar wel aanvullen. Er zijn grote verschillen tussen de provincies. Denk aan het provinciale ontzorgingsprogramma voor maatschappelijk vastgoed (bijvoorbeeld musea, kerken). Kijk naar uw eigen provincie.  Het Restauratiefonds heeft veel ervaring met verschillende financieringen door heel Nederland. Neem voor meer informatie daarom contact op met de accountmanager van het Restauratiefonds.

Gemeenten

De gemeente zal in veel gevallen geen subsidie kunnen verstrekken. Wel zijn zij een belangrijke partij in het proces. Bijvoorbeeld als belanghebbende, voor het verstrekken van benodigde vergunningen en/of het aanleggen van wegen/ontsluiten van een gebied.

Overige subsidies

U kunt ook op zoek gaan naar subsidiemogelijkheden en of donaties. Een goede start hiervoor is het Fondsenboek of de websites van het Cultuurfonds en het VSB-fonds. Let op: vaak is dan een vereiste dat het monument voor publiek (deels) wordt open gesteld.

Verschillende gemeenten in Nederland bieden nu subsidieregelingen aan voor funderingsonderzoek, een belangrijke ondersteuning voor monumenteigenaren die te maken hebben met funderingsproblemen, zoals bijvoorbeeld: Rotterdam, Haarlem, Woerden, Zaanstad, Woltersum en Veenweidegebied.

Er zijn ook andere partijen die u van dienst kunnen zijn bij het zoeken en aanvragen van subsidies. Vooral bij Europese subsidies kan dit handig zijn. Kijk bijvoorbeeld op de site van Van Draeckeburgh of de site van Erac.

Bekijk hieronder  7 belangrijke subsidieregelingen:

1. Dit zijn subsidiabele instandhoudingskosten.
2. Is uw rijksmonument geen woonhuis, bijvoorbeeld een boerderij, kerk of molen? Dan kunt u in aanmerking komen voor een jaarlijkse Instandhoudingssubsidie (SIM). Deze is verhoogd in 2024 en aan te vragen tot eind maart.
3. Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing voor de zakelijke gebruikers, de ISDE.
4. Verduurzamen: Een overzicht van alle mogelijke subsidies en stimuleringsmaatregelen voor religieuze gebouwen op een rij.
5. Fundering: Steeds meer gemeenten geven subsidie voor funderingsonderzoek, zoals bijvoorbeeld: Rotterdam, Haarlem en Zaanstad.
6. Sommige provincies bieden lokale subsidieregelingen en ondersteuningsprogramma’s aan, zoals bijvoorbeeld lokale ontzorgingsprogramma’s voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed (bijvoorbeeld musea, kerken). Bekijk de regelingen in uw provincie.
7. Het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten, speciaal voor eigenaren van rijksmonumenten.